Ouderschap brengt momenten van vreugde en uitdagingen met zich mee. We hebben allemaal wel eens meegemaakt dat onze kinderen niet lijken te luisteren, vooral wanneer ze emotioneel zijn. In deze blog duik ik dieper in op waarom kinderen moeite hebben met luisteren wanneer ze angstig of boos zijn, en hoe we als ouders hiermee kunnen omgaan.
Emoties en Rationeel Denken:
Wanneer kinderen zich boos of angstig voelen, gebeurt er iets intrigerends in hun hersenen. Het emotionele brein, ook wel het limbisch systeem genoemd, neemt de leiding. Dit deel van de hersenen reguleert emoties en drijft ons overlevingsinstinct aan. Tegelijkertijd neemt het rationele brein, dat verantwoordelijk is voor logisch denken en besluitvorming, een stapje terug.
Effect op Luisteren, Begrijpen en Praten:
Dit samenspel tussen het emotionele en rationele brein heeft een aanzienlijke invloed op het vermogen van kinderen om te luisteren en te begrijpen. Wanneer emoties de overhand nemen, wordt het rationele denken onderdrukt. Dit betekent dat het moeilijk is voor een kind om zich te concentreren, informatie te verwerken en logisch na te denken. Het opslaan van gegevens in het geheugen wordt lastiger waardoor later vaak ook niet precies meer duidelijk is wat er is gebeurd.
Tips voor Ouders:
1. Erkenning en Validatie: Toon begrip voor de emoties van je kind. Dit kan hun emotionele lading verminderen en de weg vrijmaken voor effectievere communicatie.
2. Wacht op Kalmte: Zorg er allereerst voor dat je zelf rustig bent en helder kan denken. Probeer belangrijke gesprekken te voeren wanneer je kind rustiger is. Hierdoor kunnen ze beter luisteren en openstaan voor wat je te zeggen hebt.
3. Empathie en Ondersteuning: Toon empathie en bied geruststelling. Zeg bijvoorbeeld: “Ik begrijp dat je je niet prettig voelt. Laten we samenwerken om een oplossing te vinden zodra je je wat rustiger bent.”
Omdat “boos” vaak makkelijker is dan angst of verdriet is het niet verstandig een emotie te benoemen die voor de hand ligt. Vaak lijkt een kind heel boos als het niet meer aanspreekbaar is maar ligt er een andere emotie onder. Als je je begrip toont is het handiger ook te zeggen: “Ik zie dat je niet lekker in je vel zit.” Of “Ik zie dat je overstuur bent.” Je kan daarna eventueel nog vragen: “Klopt dat?” Maar reken er dus niet te hard op dat je kind hierop kan reageren. Deze vragen kan je als het kind gekalmeerd is vragen om duidelijk te krijgen wat het probleem was waardoor het kind overstuur is geraakt.
Conclusie:
Het begrijpen van het effect van het emotionele brein op het rationele brein is essentieel voor effectieve communicatie met onze kinderen. Wanneer ze emotioneel zijn, kunnen ze simpelweg niet op dezelfde manier luisteren en reageren als wanneer ze kalm zijn. Als ouders kunnen we geduldig en begripvol zijn, en wachten tot het juiste moment om belangrijke gesprekken te voeren. Zo creëren we een omgeving waarin onze kinderen zich gehoord en begrepen voelen, ongeacht hun emoties.
Photo by Jordan Whitt on Unsplash